Frezen
Frezen is een verspanende bewerking waarbij met gebruik van een roterend gereedschap, de free, materiaal wordt verwijderd. Frezen is een bewerking die met name wordt gebruikt in de metaal, hout en kuntststofverwerkende industrie.
Frezen wordt gedaan op een freesbank, die tegenwoordig vaak computergestuurd is (CNC).
De uitvoeringsvormen van frezen zijn erg divers. Ruw frezen, spiebaan frezen, zaag frezen enz. Ook varianten met hardmetalen inzet plaatjes worden gebruikt. Daarnaast is de koelmethode van de frezen ook afhankelijk van het te bewerken materiaal. Metaal wordt met koelvloeistof gekoeld (koelvloeistof op organische of synthetische basis), kunststof wordt vaak met perslucht gekoeld.
Inhoud |
Types
Vingerfrezen
Vingerfrezen (= universele frezen) zijn niet centrumsnijdend dat wil zeggen dat je er niet mee kan boren, deze worden gebruikt om verspaning te doen in horizontale richting. Het centrum van de frees ligt lager dan de snijtanden. Deze frezen zijn meestal gemaakt van snelstaal (HSS - High Speed Steel) of van ander materiaal zoals HS (Hard Staal), of met verwisselbare snijplaatjes.
Spiebaanfrezen
Spiebaanfrezen worden gebruikt om spiebanen te maken in een as. Als er dan in de tweede as of een naaf ook een spiebaan gemaakt is kan men er een spie tussen steken. Deze zorgt dan dat de rotatie van de ene as wordt overgebracht op een andere as. In sommige gevallen is het zo dat deze spiebaan niet te lang mag zijn (onder andere voor de verzwakking van de as) en in het midden van de lengte van de as ligt. Men moet dus een frees hebben die kan boren en centrumsnijdend is. De spiebaanfrees kan dit omdat de top van de frees hoger ligt dan de rest van het snijvlak van de frees, dus omgekeerd aan de vingerfrees.
Andere frezen
Er bestaan ook nog veel andere frezen zoals ruwe frezen die gebruikt worden als er voor-gefreest moet worden, zaagfrezen of type frezen voor in de houtsector.
Mee- of tegenlopend frezen
Meelopend frezen is dat de rotatie van het gereedschap (frees) en de voeding indezelfde richting gebeurt. (vb: frees draait in uurwijzerzin of rechts van onder gekeken en tafelvoeding gaat naar rechts)
Voordelen:
- de frees wil het werkstuk niet doen loskomen uit de spanschroef
- gemakkelijke spaanafvoer
- minder slijtage
- betere oppervlakteruwheid dan bij tegenlopend frezen
Nadelen:
- tafelvoeding mag geen speling hebben
- niet geschikt voor gietstukken
Tegenlopend frezen is dat de rotatie van het snijgereedschap (de frees) en de voeding in tegenstelde richting gebeurt.
Voordelen:
- Soepele verspaning
- Drukt speling uit je machine waardoor het oppervlakte zuiverder is (niet bij nieuwere machines o.a. cnc)
Nadelen:
- Meer kans op trillingen
- Snellere slijtage dan bij meelopend frezen
- Moeilijke spaanafvoer
- Werkstuk moet harder aangespannen worden
- Meer vermogen nodig
- Spaanophoping kan het gefreesde oppervlak beschadigen
In de metaal en harde kunststoffen wordt bijna altijd meelopend gefreesd, terwijl in hout en zachte kunststoffen bijna altijd tegenlopend gefreesd wordt.
